Tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị bệnh giời leo ở miệng

Bệnh giời leo ở miệng là tình trạng tổn thương da xuất hiện ở vùng quanh môi, khóe miệng hoặc niêm mạc miệng, thường kèm cảm giác đau rát, nóng đỏ, nổi mụn nước. Tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng bệnh ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt, ăn uống và có thể để lại sẹo nếu điều trị sai cách.

Do triệu chứng dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác như mụn rộp, dị ứng hoặc nhiễm trùng da, việc nhận diện đúng nguyên nhân và điều trị sớm là rất quan trọng để hạn chế biến chứng.

Bệnh giời leo ở miệng là gì?

Bệnh giời leo ở miệng là tình trạng không hiếm gặp, nhưng lại dễ bị hiểu lầm hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác như nhiệt miệng, viêm da quanh môi, hay mụn rộp. Để điều trị đúng và hạn chế biến chứng, người bệnh cần hiểu rõ bản chất y học của tình trạng này, không chỉ dựa vào tên gọi dân gian.

Bệnh giời leo ở miệng là bệnh gì trong y khoa?

Trong thuật ngữ y học, bệnh giời leo ở miệng thực chất là zona thần kinh (Herpes Zoster) xảy ra ở vùng mặt môi khoang miệng. Bệnh do virus varicella-zoster gây nên, đây cũng chính là virus từng gây bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi thủy đậu, virus không bị tiêu diệt hoàn toàn mà “ngủ yên” trong các hạch thần kinh cảm giác và có thể tái hoạt động sau nhiều năm.

Dấu hiệu đặc trưng ở vùng miệng và môi

Khi virus tái hoạt động, người bệnh thường có những triệu chứng điển hình như:

• Cảm giác nóng rát, ngứa râm ran hoặc đau tê quanh một bên má, môi hoặc cằm
• Mụn nước nhỏ mọc thành cụm theo hình cung hoặc dọc theo đường viền môi
• Có thể sốt nhẹ, nổi hạch dưới cằm, sưng đau vùng miệng
• Trong 2–3 ngày đầu, mụn nước sẽ căng phồng rồi khô dần, đóng vảy

Phân biệt với các bệnh lý khác

Nhiều người dễ nhầm bệnh giời leo ở miệng với:

• Mụn rộp môi (herpes simplex type 1)
• Viêm da quanh miệng do mỹ phẩm, kem đánh răng
• Dị ứng thức ăn
• Nhiệt miệng (loét áp-tơ)

Việc phân biệt chính xác là điều rất quan trọng để tránh điều trị sai hướng và gây biến chứng.

Nguyên nhân gây bệnh giời leo ở miệng

Không phải ai từng bị thủy đậu cũng sẽ mắc bệnh giời leo ở miệng, nhưng virus gây bệnh vẫn âm thầm tồn tại trong cơ thể suốt đời. Vậy tại sao có người phát bệnh, có người thì không? Câu trả lời nằm ở những yếu tố kích hoạt sự tái hoạt động của virus varicella-zoster.

Virus varicella-zoster – tác nhân chính

Virus này thuộc nhóm herpesvirus, có đặc tính ẩn náu lâu dài trong rễ thần kinh. Khi gặp điều kiện thuận lợi, virus sẽ di chuyển theo sợi thần kinh cảm giác ra ngoài da, gây nên các mảng mụn nước đặc trưng và viêm dây thần kinh khu trú điển hình là ở vùng mặt và quanh miệng.

Những yếu tố làm tăng nguy cơ phát bệnh

Các yếu tố kích hoạt có thể kể đến:

Suy giảm miễn dịch

Người mắc bệnh mạn tính (như tiểu đường, ung thư), đang điều trị hóa trị, dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc mắc HIV có nguy cơ cao hơn.

Căng thẳng tâm lý, thiếu ngủ kéo dài

Stress mạn tính là yếu tố âm thầm nhưng rất phổ biến khiến hệ miễn dịch bị suy yếu mở đường cho virus bùng phát.

Tuổi tác

Từ 50 tuổi trở lên, nguy cơ mắc zona, bao gồm bệnh giời leo ở miệng, tăng rõ rệt do miễn dịch tự nhiên suy giảm theo thời gian.

Tổn thương vùng răng miệng

Nhiễm trùng răng lợi, viêm quanh chân răng, sau nhổ răng hoặc viêm amidan… là những yếu tố địa phương có thể khiến virus “thức dậy” ở khu vực này.

Cách điều trị bệnh giời leo ở miệng

Điều trị bệnh giời leo ở miệng đúng cách không chỉ giúp giảm nhanh triệu chứng mà còn ngăn ngừa nguy cơ để lại sẹo, nhiễm trùng hoặc đau dây thần kinh hậu zona kéo dài. Vì vậy, việc xử lý cần bài bản, kết hợp cả thuốc đặc hiệu lẫn chăm sóc tại nhà đúng cách.

Dùng thuốc kháng virus càng sớm càng tốt

Trong vòng 72 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng, bác sĩ thường kê:

• Acyclovir (uống 5 lần/ngày)
• Valacyclovir hoặc Famciclovir (ít lần uống hơn, nhưng hiệu quả tương đương)

Các thuốc này giúp ức chế sự nhân lên của virus, rút ngắn thời gian phát ban và hạn chế biến chứng.

Giảm đau, chống viêm và hỗ trợ miễn dịch

• Paracetamol, ibuprofen giúp hạ sốt, giảm đau
• Vitamin B1, B6, B12, C, kẽm hỗ trợ hồi phục niêm mạc và thần kinh
• Trong trường hợp đau kéo dài, bác sĩ có thể chỉ định thuốc giảm đau thần kinh như gabapentin

Vệ sinh khoang miệng và chăm sóc vùng tổn thương

• Súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước súc miệng không cồn để giảm vi khuẩn, tránh bội nhiễm
• Tránh ăn đồ cay nóng, chua, quá cứng
• Không cạy mụn nước hoặc đắp mẹo dân gian như lá trầu, nghệ tươi dễ gây nhiễm trùng thứ phát

Bệnh giời leo ở miệng tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng gây nhiều khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt và thẩm mỹ. Việc nhận biết sớm triệu chứng, điều trị đúng cách và chăm sóc khoang miệng sạch sẽ là yếu tố then chốt giúp bệnh nhanh hồi phục và ngăn ngừa tái phát.

Nếu bạn thấy xuất hiện mụn nước quanh miệng kèm theo cảm giác nóng rát, đau nhức đừng chủ quan. Hãy thăm khám sớm và tuyệt đối tránh tự điều trị bằng mẹo dân gian. Trong quá trình điều trị, nên sử dụng nước súc miệng chuẩn y khoa, không cồn, để giữ miệng sạch và tránh bội nhiễm.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, đừng ngần ngại để lại phản hồi cho DrKam qua hotline 0917.05.99.33 để được đội ngũ chuyên gia của DrKam tư vấn miễn phí nhé!