Viêm họng liên cầu ở trẻ em: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Viêm họng liên cầu ở trẻ em là một trong những bệnh lý phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng nếu không được điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ bệnh sẽ giúp cha mẹ có cách chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của con tốt hơn.

Những điều cần biết về viêm họng liên cầu ở trẻ em

Viêm họng liên cầu khuẩn không phải là tình trạng viêm họng thông thường mà do nhiễm trùng từ liên cầu khuẩn nhóm A, gây ra những triệu chứng nghiêm trọng. Để nhận diện và phòng tránh bệnh cho trẻ, cha mẹ cần nắm rõ những thông tin sau đây:

Viêm họng liên cầu khuẩn là gì?

Viêm họng liên cầu khuẩn là tình trạng nhiễm trùng cấp tính ở vùng họng và amidan, do sự xâm nhập và phát triển của liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus pyogenes). Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau họng nghiêm trọng và cần được chẩn đoán kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm.

• Đặc điểm của vi khuẩn gây bệnh: Liên cầu khuẩn nhóm A có khả năng tạo ra các độc tố gây tổn thương mô họng, kích thích viêm và sưng đau.
• Triệu chứng nổi bật: Bệnh thường khởi phát đột ngột với triệu chứng sốt cao, đau họng dữ dội, amidan sưng đỏ hoặc có mủ trắng, kèm theo mệt mỏi, chán ăn.
• Yếu tố nguy cơ: Trẻ em là đối tượng dễ mắc bệnh nhất, đặc biệt vào mùa đông hoặc khi tiếp xúc với nguồn lây.

Viêm họng liên cầu có nguy hiểm không?

Viêm họng liên cầu khuẩn không chỉ gây khó chịu mà còn có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

• Thấp tim: Biến chứng này ảnh hưởng đến van tim, có thể dẫn đến suy tim trong tương lai.
• Viêm cầu thận cấp: Gây tổn thương thận, phù nề, tăng huyết áp, và suy giảm chức năng thận.
• Nhiễm trùng huyết: Một biến chứng đe dọa tính mạng khi vi khuẩn xâm nhập vào máu.

Việc nhận biết sớm các triệu chứng và xử lý đúng cách có thể ngăn ngừa biến chứng, giúp trẻ nhanh chóng hồi phục và hạn chế nguy cơ tái phát.

Tác nhân gây bệnh và lây nhiễm viêm họng liên cầu

Hiểu rõ tác nhân gây bệnh và cách thức lây lan của viêm họng liên cầu ở trẻ em giúp cha mẹ chủ động phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe của bé.

Nguyên nhân gây bệnh

Viêm họng liên cầu do liên cầu khuẩn nhóm A (Streptococcus pyogenes) gây ra. Đây là loại vi khuẩn phổ biến nhưng có khả năng gây tổn thương nghiêm trọng ở niêm mạc họng. Nguyên nhân gây bệnh thường là do:

• Vi khuẩn này thường tồn tại trong cổ họng và mũi của người bệnh, đặc biệt dễ phát triển trong môi trường ẩm ướt, đông người.
• Khi hệ miễn dịch của trẻ suy yếu (do cảm lạnh, mệt mỏi hoặc dinh dưỡng kém), vi khuẩn dễ dàng xâm nhập và gây viêm.
• Một số yếu tố nguy cơ khác: tiếp xúc gần với người bệnh, vệ sinh cá nhân kém hoặc sống trong môi trường đông đúc, thiếu vệ sinh.

Viêm họng liên cầu khuẩn có lây không?

Viêm họng liên cầu khuẩn lây lan rất nhanh qua nhiều con đường, đặc biệt ở môi trường sinh hoạt chung.

• Qua giọt bắn: Trẻ có thể bị lây bệnh khi hít phải giọt bắn chứa vi khuẩn từ người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.
• Qua đồ vật nhiễm khuẩn: Đồ dùng chung như cốc uống nước, khăn mặt hoặc đồ chơi là những vật trung gian truyền bệnh.
• Qua tiếp xúc gần: Những nơi như trường học, nhà trẻ, hoặc các khu vui chơi là môi trường lý tưởng để vi khuẩn lây lan, đặc biệt khi trẻ thường xuyên tiếp xúc gần gũi với nhau.

Dấu hiệu nhận biết viêm họng liên cầu ở trẻ em

Nhận biết sớm các triệu chứng của viêm họng liên cầu ở trẻ em giúp cha mẹ có thể đưa trẻ đi khám và điều trị kịp thời, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp mà cha mẹ cần chú ý:

• Sốt cao đột ngột, trên 38,5°C: Trẻ thường sốt cao, kèm theo cảm giác ớn lạnh và mệt mỏi.
• Đau họng dữ dội, khó nuốt: Đây là triệu chứng nổi bật, khiến trẻ khó chịu, quấy khóc và biếng ăn.
• Xuất hiện mảng trắng hoặc mủ ở amidan: Quan sát vùng họng có thể thấy các mảng trắng hoặc dịch mủ, dấu hiệu đặc trưng của nhiễm trùng.
• Sưng hạch cổ, đau khi chạm vào: Các hạch bạch huyết ở vùng cổ sưng to, gây đau khi chạm.
• Đau đầu, mệt mỏi: Trẻ có thể kêu đau đầu hoặc mệt mỏi, mất hứng thú với các hoạt động thường ngày.
• Phát ban đỏ nhỏ trên da: Phát ban mịn như giấy nhám, thường gặp ở trẻ mắc tinh hồng nhiệt – một biến chứng của viêm họng liên cầu.
• Đau bụng, buồn nôn (ở một số trẻ): Một số trẻ có thể kèm theo triệu chứng đau bụng, buồn nôn hoặc khó chịu ở dạ dày.

Cách điều trị viêm họng liên cầu ở trẻ em

Điều trị viêm họng liên cầu ở trẻ em cần thực hiện đúng cách để giảm nhanh triệu chứng, loại bỏ vi khuẩn gây bệnh và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Việc điều trị bao gồm chẩn đoán chính xác và sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Chẩn đoán viêm họng liên cầu

Để xác định trẻ có bị viêm họng liên cầu hay không, bác sĩ sẽ tiến hành:

• Khám họng: Quan sát vùng họng, amidan và hạch cổ để phát hiện các triệu chứng điển hình như mủ trắng, sưng đỏ, hoặc amidan sưng lớn.
• Xét nghiệm nhanh liên cầu khuẩn (Strep test): Đây là phương pháp chẩn đoán nhanh, cho kết quả trong vài phút, giúp xác định sự hiện diện của liên cầu khuẩn nhóm A.
• Nuôi cấy dịch họng: Trong trường hợp cần thiết, dịch họng được lấy để nuôi cấy, xác định chính xác loại vi khuẩn gây bệnh.

Điều trị viêm họng liên cầu bằng thuốc kháng sinh

Điều trị viêm họng liên cầu ở trẻ em bằng thuốc kháng sinh là phương pháp hiệu quả nhất để loại bỏ liên cầu khuẩn nhóm A và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được thực hiện theo đúng hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu.

• Sử dụng thuốc kháng sinh: Penicillin hoặc amoxicillin là các loại kháng sinh thường được chỉ định để tiêu diệt liên cầu khuẩn nhóm A.
• Tuân thủ liệu trình: Trẻ cần hoàn thành đủ liệu trình kháng sinh, thường kéo dài từ 7-10 ngày, ngay cả khi các triệu chứng đã giảm. Ngừng thuốc sớm có thể dẫn đến kháng thuốc hoặc bệnh tái phát.
• Hỗ trợ giảm triệu chứng: Bác sĩ có thể kê thêm thuốc hạ sốt (như paracetamol) hoặc thuốc giảm đau để giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn trong quá trình điều trị.

Biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà

Bên cạnh việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, các biện pháp hỗ trợ tại nhà cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị viêm họng liên cầu ở trẻ em. Những biện pháp này giúp giảm triệu chứng, tăng cường sức khỏe và đẩy nhanh quá trình hồi phục.

• Nghỉ ngơi và uống nhiều nước: Đảm bảo bé được nghỉ ngơi đầy đủ và uống nhiều nước ấm để giảm mất nước do sốt, đồng thời làm dịu cổ họng.
• Súc miệng bằng nước muối ấm: Nước muối ấm giúp sát khuẩn, làm dịu cảm giác đau họng và giảm sưng viêm. Với trẻ lớn, khuyến khích súc miệng 2-3 lần mỗi ngày.
• Hạ sốt khi cần thiết: Nếu bé sốt cao, có thể sử dụng paracetamol hoặc ibuprofen để hạ sốt và giảm đau, nhưng cần tuân thủ liều lượng và chỉ dẫn từ bác sĩ.

Câu hỏi thường gặp về viêm họng liên cầu ở trẻ em

Khi chăm sóc trẻ bị viêm họng liên cầu, cha mẹ thường có nhiều thắc mắc về mức độ lây nhiễm, cách điều trị cũng như những điều cần tránh. Dưới đây là giải đáp cho những câu hỏi thường gặp, giúp bạn hiểu rõ hơn và chăm sóc bé tốt hơn.

• Viêm họng liên cầu khuẩn có lây không?

Có. Viêm họng liên cầu khuẩn là bệnh có khả năng lây nhiễm cao, đặc biệt qua đường hô hấp. 

• Có cần cắt amidan nếu trẻ bị viêm họng liên cầu tái phát?

Việc cắt amidan chỉ cần thiết khi trẻ bị viêm họng tái phát quá nhiều lần (6-7 lần/năm) hoặc có biến chứng như áp xe amidan, khó thở.

• Trẻ bị viêm họng liên cầu cần kiêng gì?

Tránh đồ ăn cay, nóng, chiên rán vì gây kích ứng cổ họng. Không để trẻ la hét, vận động mạnh khi đang bệnh. Đảm bảo môi trường sống sạch sẽ, tránh khói bụi và không khí lạnh đột ngột.

Viêm họng liên cầu ở trẻ em là bệnh lý cần được nhận biết và điều trị kịp thời để tránh các biến chứng nguy hiểm. Bên cạnh việc tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ, cha mẹ cần chú ý chăm sóc trẻ đúng cách và phòng ngừa bệnh tái phát. Nếu bạn cần tư vấn thêm về cách điều trị hoặc chăm sóc trẻ, hãy liên hệ ngay với Dr.Kam qua hotline 0917.05.99.33 để được hỗ trợ chi tiết và kịp thời!

• Lý giải vì sao trẻ hay bị viêm họng tái đi tái lại
• Hướng dẫn cách chữa viêm họng cho bé không dùng kháng sinh
• Những điều cần biết về viêm họng cấp ở trẻ em